Karadeniz’in en eski yerleşim Merkezlerinden birisi olan İlçemiz’ in kuruluş tarihi hakkında elimizde kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Tarihteki en eski ismi Aiginetes’ dir. Ancak antik kaynaklar bu yerin paphlogoniya’ya bağlı MÖ VII. yüzyılda kurulduğu tahmin edilen küçük bir kıyı kasabası olduğu ifade edilmektedir. (Strabon)
Abana İlçesinin asıl kurulduğu yer 3 km doğusunda bulunan ve halen bu gün mahallesi konumunda bulunan Hacıveli’ dir. Yapılan arkeolojik kazılar bunu doğrulamaktadır. (Pr. Dr. Bilge Umar)
Osmanlı Arşivlerde Abana ile ilgili geçen ilk verilere 1530 yılında (Hicri 937) rastlanılmaktadır. O dönemde Muhasebe-i Vilayeti Anadolu defterinde Kastamonu livasının beş ilçesinden biri olan Ayandon ilçesine bağlı bir köy olarak Abana belirtilmiştir. (Başbakanlık Devlet Arşivi)
Abana Osmanlı İmparatorluğu döneminde İnebolu Kazasına bağlı olarak ilk defa 1880 yılında Nahiye statüsü kazanmıştır.
Abana milli mücadele döneminde tarihi vesikalarda şu şekillerde dile getirilmiştir. Milli Mücadele’de, Kastamonu’nun ilk telsiz hatlarından birine sahip olan Abana ilçesi, cephede savunma amaçlı dikenli tel yapılmak üzere ilçesindeki tüm telefon tellerini söküp cepheye göndermiştir. (Nurettin Peker)
Cumhuriyet döneminde Abana 1945 yılında Merkez Muhtarlığı ve 83 Köy ile ilçe yapılmış, 21.12.1953 tarihli Kanunla Abana’nın İlçeliğine son verilmiştir. Anayasa Mahkemesi kararı ile 1968’de de kendisine bağlı 10 Köyü ile beraber tekrar ilçe yapılmıştır.